Vừa qua, huyện Quan Hóa tổ chức hội nghị công bố quy hoạch xây dựng vùng huyện đến năm 2045. Dự hội nghị có các đồng chí: Hoàng Đình Chung, ủy viên BTV huyện ủy, PCT, HĐND Huyện, Đồng chí Trần Văn Hùng, ủy viên BTV huyện ủy, PCT, UBND huyện; Viện quy hoạch kiến trúc Tỉnh, các đồng chí trưởng các phòng, ban chuyên môn thuộc UBND huyện, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND các xã, Thị trấn.

Hội nghị đã công bố Quyết định số 2088/QĐ-UBND ngày 16.6.2022 của UBND tỉnh phê duyệt Đồ án lập Quy hoạch xây dựng vùng huyện Quan Hóa đến năm 2045. Đồ án định hướng phát triển không gian vùng, định hướng phát triển đối với các khu vực đô thị, định hướng quy hoạch khu vực phát triển đô thị, định hướng quy hoạch hệ thống giao thông...

Đồ án Quy hoạch xây dựng vùng huyện Quan Hóa tỉnh Thanh Hóa đến năm 2045, được phân thành 03 tiểu vùng như sau:

- Vùng I: Vùng Hồi Xuân: gồm thị trấn Hồi Xuân xã Phú Nghiêm và xã Nam Xuân. Vùng phát triển đô thị, dịch vụ thương mại, du lịch; công nghiệp chế biến nông lâm sản, các ngành công nghiệp sử dụng nhiều lao động. Trung tâm tiểu vùng là Thị trấn Hồi Xuân.

- Vùng II: Tuyến sông Mã gồm 7 xã: Phú Xuân; Phú Thanh; Phú Lệ; Phú Sơn; Thành Sơn; Trung Thành; Trung Sơn. Trung tâm tiểu vùng là đô thị Phú Lệ. Vùng phát triển Dịch vụ thương mại, du lịch; Nông Lâm nghiệp; Công nghiệp Năng lượng; Công nghiệp chế biến Nông lâm sản; đầu mối giao thông quan trọng.

- Vùng III: Tuyến sông Luồng gồm 5 xã: Nam Động; Nam Tiến; Thiên Phủ; Hiền Chung; Hiền Kiệt. Trung tâm tiểu vùng là đô thị Thiên Phủ. Vùng phát triển Nông Lâm nghiệp; Công nghiệp chế biến Nông lâm sản, cơ khí nông nghiệp, dịch vụ thương mại, du lịch. 

Tiếp đó đại diện Viện quy hoạch kiến trúc Tỉnh đã giới thiệu tổng quan về đồ án quy hoạch xây dựng vùng huyện Quan Hóa đến năm 2045

Về phạm vi và ranh giới lập quy hoạch

Ranh giới lập quy hoạch xây dựng vùng huyện bao gồm toàn bộ diện tích tự nhiên của huyện Quan Hoá với 15 đơn vị hành chính (14 xã và 01 thị trấn), ranh giới lập quy hoạch cụ thể như sau: - Phía Bắc giáp huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La; huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình; - Phía Nam giáp huyện Quan Sơn; - Phía Đông giáp huyện Bá Thước; - Phía Tây giáp huyện Mường Lát; huyện Viêng Xay, tỉnh Hủa Phăn nước CHDCND Lào. Quy mô diện tích lập quy hoạch: 99.069,90ha (990,7km²).

Về quy mô dân số

- Dân số hiện trạng toàn huyện năm 2020: 49.248 người; Dân số đô thị (TT Hồi Xuân): 7.716 người; Tỷ lệ đô thị hóa đạt khoảng 15,7%. - Dự báo dân số đến năm 2025: khoảng 51.000 người; dân số đô thị khoảng: 8.500 người; tỷ lệ đô thị hóa đạt: 16,6%. - Dự báo dân số đến năm 2030: khoảng 53.000 người; dân số đô thị khoảng: 14.500 người; tỷ lệ đô thị hóa đạt: 27,2%. - Dự báo dân số đến năm 2045: khoảng 60.000 người; dân số đô thị khoảng: 23.500 người; tỷ lệ đô thị hóa đạt: 39,1%.

 Về quy mô đất đai

- Hiện trạng diện tích tự nhiên huyện Quan Hoá là: 99.069,90ha; - Dự báo đất xây dựng đô thị đến năm 2030 khoảng: 362,5ha (chiếm 0,36% tổng diện tích tự nhiên); đến năm 2045 khoảng: 587,5ha (chiếm 0,59% tổng diện tích tự nhiên) 

Về định hướng vùng phát triển đô thị

- Đến năm 2025: Ổn định đô thị hiện nay (thị trấn Hồi Xuân), đầu tư hạ tầng thị trấn Hồi Xuân và khu vực mở rộng (xã Hồi Xuân cũ) theo các tiêu chí đô thị loại V miền núi. + Dân số toàn huyện đến năm 2025 khoảng: 51.000 người. + Dân số đô thị toàn huyện khoảng: 8.500 người. + Tỷ lệ đô thị hóa đạt khoảng 16,6%.

- Đến năm 2030: đầu tư cơ sở hạ tầng khu vực xã Phú Lệ, Phú Lệ theo hướng sát nhập 2 xã để hình thành thị trấn Phú Lệ trước năm 2030. Đến năm 2030, Quan Hóa có 2 thị trấn: + Thị trấn Hồi Xuân: 10.000 người; + Thị trấn Phú Lệ: 4.500 người; + Dân số đô thị toàn huyện khoảng 14.500 người. + Tỷ lệ đô thị hóa đạt 27,3%.

- Đến năm 2045: đầu tư cơ sở hạ tầng khu vực xã Thiên Phủ, thành lập thị trấn Thiên Phủ (trên cơ sở toàn bộ địa giới hành chính và dân số xã Thiên Phủ). Quan Hóa có 3 thị trấn: Đến năm 2045 Quan Hóa có 3 thị trấn:

+ Thị trấn Hồi Xuân : 13.000 người

 + Thị trấn Phú Lệ : 5.500 người

+ Thị trấn Thiên Phủ : 5.000 người

+ Dân số đô thị toàn huyện khoảng: 23.500 người.

+ Tỷ lệ đô thị hóa đạt 39,1%.

 Về định hướng tổ chức hệ thống điểm khu dân cư nông thôn

Lập quy hoạch chung xây dựng các xã đáp ứng các tiêu chí xây dựng nông thôn mới theo các giai đoạn phát triển. Không gian nông thôn phù hợp với định hướng chung của đồ án quy hoạch xây dựng vùng huyện, các tiểu vùng; đảm bảo phát triển bền vững, gìn giữ cảnh quan truyền thống, tạo dựng môi trường sống thuận lợi cho sinh hoạt và sản xuất. Kiểm soát phát triển đảm bảo được giữ được không gian định cư truyền thống về mật độ xây dựng, về tầng cao và mật độ xây dựng, mật độ cư trú; đồng thời bảo vệ được không gian nông nghiệp xung quanh Phát triển các điểm dân cư là trung tâm xã, các khu dân cư gắn với vùng sản xuất nông nghiệp, áp dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến, trồng lúa nước, lúa nương, trang trại chăn nuôi. Ổn định các làng, bản nông thôn miền núi truyền thống gắn với sản xuất nông lâm nghiệp; tạo ra các khu vực cộng đồng sản xuất nông nghiệp, bảo tồn và khôi phục ngành nghề truyền thống, thu hút du lịch

.Về định hướng các không gian phát triển kinh tế

Phân bố không gian phát triển công nghiệp

- Đến năm 2045 huyện Quan Hoá được quy hoạch 02 cụm công nghiệp và các khu vực đất phát triển công nghiệp với tổng diện tích khoảng 73.9ha:
- Cụm công nghiệp Xuân Phú: 20.5ha phát triển các ngành công nghiệp chế biến nông lâm sản, sản xuất vật liệu xây dựng, các ngành hỗ trợ (sản xuất bao bì, đóng gói….) các ngành sử dụng nhiều lao động, cơ khí nông nghiệp, nghề truyền thống)…

- Cụm công nghiệp Nam Động: 23,4ha, phát triển các ngành Công nghiệp chế biến nông lâm sản, cơ khí nông nghiệp, năng lượng (điện sinh khối), các nghề truyền thống...

Bố trí các khu vực đất phát triển công nghiệp:

- Khu vực bản Mỏ: 10,0ha (Chế biến nông lâm sản, các ngành sử dụng nhiều lao động, nghề truyền thống…).

- Khu vực Xuân Phú, bố trí đất sản xuất nhằm phát triển Công nghiệp với diện tích khoảng 20.0ha.

- Do đặc thù miền núi cao, dân cư phân tán, quỹ đất bằng ít, ngoài các khu vực bố trí quỹ đất công nghiệp như trên, các cơ sở sản xuất kinh doanh có nhu cầu có thể bố trí tại các vị trí thuận lợi như: đầu mối giao thông, tại các trung tâm xã; có đất bằng. Nhưng phải đảm bảo các yêu cầu về môi trường. Ưu tiên thu hút phát triển các ngành công nghiệp mà huyện có lợi thế về cung cấp nguyên liệu tại chỗ.

- Công nghiệp Năng lượng: Ổn định các nhà máy thủy điện hiện nay hiện có, không phát triển mới các dự án thủy điện không có trong quy hoạch. Nghiên cứu các loại hình phát triển năng lượng tái tạo như: điện sinh khối, điện mặt trời, điện gió… tại các vị trí phù hợp.

Hệ thống công trình thương mại dịch vụ

- Với ưu thế có các tuyến quốc lộ đi qua huyện: Quốc lộ 16; Quốc lộ 15 & Quốc lộ 15C. Phát triển thương mại ngoại vùng: dịch vụ trung chuyển hàng hóa, hành khách, dịch vụ Kho vận..

- Xây dựng 05 trung tâm thương mại đầu mối chính của vùng: xây dựng tại 3 đô thị: Thị trấn Hồi Xuân, Đô thị Phú Lệ & Đô thị Thiên Phủ và 02 trung
khu vực có vị trí thuận lợi về giao thông là Hiền Kiệt và Trung Sơn. Có chức năng là trung tâm phát luồng hàng hoá và đầu mối các hoạt động thương mại và dịch vụ chính cho huyện:

- Đến năm 2025 tiếp tục nâng cấp các chợ xã, chợ khu vực và mở thêm những chợ ở những nơi có nhu cầu, tạo điều kiện cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh trên địa bàn huyện có cơ hội kinh doanh mở rộng thị trường.
- Định hướng quy hoạch, huyện Quan Hoá có 07 chợ bao gồm: 01 chợ hạng II (chợ huyện tại thị trấn Hồi Xuân); 06 chợ hạng III: Chợ tại xã Hiền Kiệt; chợ tại xã Thành Sơn; chợ Trung Sơn tại xã Trung Sơn; chợ Xuân Phú tại xã Xuân Phú, (nay là xã Phú Nghiêm); chợ Thiên Phủ tại xã Thiên Phủ; chợ tại xã Phú Lệ ( bổ sung - đô thị Phú Lệ gồm xã Phú Thanh và xã Phú Lệ).
- Để phù hợp với đặc thù văn hóa miền núi cao, quy hoạch 02 chợ phiên tại khu Khằm (thị trấn Hồi Xuân) và Na Sài (xã Phú Nghiêm). Chợ phiên, là nơi giao lưu, mua bán các nông sản địa phương, cũng là nơi giao lưu văn hóa các dân tộc, phù hợp với tập quán các dân tộc miền núi cao.

Định hướng phát triển du lịch

- Không gian phát triển du lịch huyện Quan Hóa trên cơ sở Đề án phát triển Du lịch cộng đồng của huyên Quan Hóa đến năm 2025, tầm nhìn 2030 đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 1547/QĐ-UBND.

- Phát triển du lịch huyện Quan Hóa trên cơ sở khai thác các tài nguyên du lịch bản địa đặc sắc gồm: 3 Khu bảo tồn thiên nhiên là: Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hu và Khu bảo tồn các loài hạt trần quý, hiếm Nam Động; khu vực “Quần thể hang Lũng Mu” (hang Ma); khu di tích hang Co Phương; lễ hội Mường CaDa, các di sản văn hóa phi vật thể của các dân tộc; các thửa ruộng bậc thang, các bản làng truyền thống…
- Phát triển du lịch cộng đồng tại 10 bản, tương ứng với 9 xã gồm: bản Hang (Phú Lệ), bản Vinh Quang (Phú Nghiêm); bản En (Phú Thanh), bản Khoa (Phú Son), bản Bút, bản Bút Xuân (Nam Xuân), bản Yên (Hiền Chung); bản Bâu (Nam Động), bản Ta Bán (Trung Sơn), Bản Nghèo (Hồi Xuân). Gắn kết các điểm bản du lịch cộng đồng, hình thành các tuyến du lịch, phát huy các sản phẩm đặc sản OCOP, đa dạng hóa các hoạt động du lịch tại địa phương.
- Lập Quy hoạch và dự án, kêu gọi đầu tư các khu vực có tiềm năng đặc trưng, đặc sắc của huyện: Khu di tích hang Co Phương; quần thể hang Lũng Mu; khu vực Tây Pù Luông (bản Nghèo – Hồi Xuân); tuyến du lịch kết nối 3 dòng sông: sông Luồng – sông Mã - sông Lò (thị trấn Hồi Xuân).
- Sớm hình thành tuyến đường Nam Tiến – Trung Sơn: tuyến xuyên qua Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hu. Nhằm kết nối và khai thác du lịch đối với 3 khu bảo tồn đặc sắc của Quan Hóa: Pù Luông - Pù Hu - Nam Động. Hình thành tour đến bản Hang (Phú Lệ); bản Bút (Nam Xuân); khu Nghèo (Hồi Xuân); bản Vinh Quang (Phú Nghiêm).

Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Phó Chủ tịch UBND Huyện Trần Văn Hùng nhấn mạnh về truyền thống lịch sử, văn hóa vùng đất và con người, những tiềm năng, lợi thế và cơ hội đầu tư vào địa bàn huyện, đặc biệt thu hút đầu tư các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp công nghệ cao, đô thị, thương mại, du lịch, dịch vụ… Là vùng sinh thái rừng đầu nguồn; vùng sản xuất nông, lâm nghiệp, phát triển kinh tế lâm nghiệp theo hướng cây gỗ lớn, bền vững gắn với chế biến sâu và xây dựng thương hiệu sản phẩm, hình thành các sản phẩm chủ lực. Phát triển chăn nuôi theo hướng chăn nuôi đại gia súc, tập trung trang trại, gia trại gắn với ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất. Vùng Phát triển dịch vụ - du lịch: Đa dạng các sản phẩm du lịch thắng cảnh, sinh thái nghỉ dưỡng; du lịch văn hóa lễ hội có nhiều nét độc đáo của khu vực biên giới…;kết hợp du lịch trải nghiệm, khám phá tự nhiên, khám phá lịch sử văn hóa dân tộc; vùng phát triển tiểu thủ công nghiệp, công nghiệp chế biến nông lâm sản, khai khoáng và vật liệu xây dựng. Có vai trò quan trọng đảm bảo an ninh môi trường sinh thái; an ninh nguồn nước; quốc phòng, an ninh và đại đoàn kết các dân tộc thuộc vùng miền núi tỉnh Thanh Hóa (theo Nghị quyết số 58-NQ-TW ngày 05/8/2020 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045); vị trí và vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của vùng miền núi cao phía Tây tỉnh.

Huyện Quan Hóa xác định, trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội và thu hút đầu tư cần phải có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp và nhân dân về đổi mới nhận thức, tư duy; tập trung làm tốt công tác cải cách hành chính; huy động và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội; quan tâm phát triển nguồn nhân lực…

Thạch Linh